Iqtisodiy o‘sish va barqaror rivojlanishga erishish uchun mahsulot va resurslarni ishlab chiqarish va iste’mol qilish usullarini o‘zgartirish orqali atrof-muhitga ta’sirimizni zudlik bilan kamaytirishimiz kerak. Qishloq xoʻjaligi dunyodagi eng yirik suv isteʼmolchisi boʻlib, hozirgi vaqtda sugʻorish odamlar tomonidan ishlatiladigan barcha chuchuk suvning qariyb 70 foizini tashkil qiladi.

Umumiy tabiiy resurslarimizni samarali boshqarish, zaharli chiqindilar va ifloslantiruvchi moddalarni yo'q qilish usullari ushbu maqsadga erishish uchun muhimdir. Sanoat, korxonalar va iste'molchilarni chiqindilarni qayta ishlash va kamaytirishga undash hamda rivojlanayotgan mamlakatlarni 2030 yilgacha yanada barqaror iste'mol usullariga o'tishlarini qo'llab-quvvatlash bir xil darajada muhimdir.

Dunyo aholisining ko'p qismi hali ham o'zining asosiy ehtiyojlarini qondirish uchun juda kam iste'mol darajasiga ega. Chakana savdo va iste'molchi darajasida aholi jon boshiga global oziq-ovqat chiqindilarini ikki baravar kamaytirish yanada samarali ishlab chiqarish va ta'minot zanjirlarini yaratish uchun muhim ahamiyatga ega. Bu oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlashga yordam beradi va bizni resurs-tejamkor iqtisodiyot sari undashi mumkin.

Janubiy Koreyaning Samdong ENT kompaniyasi Samarqand viloyatida qattiq maishiy chiqindilarni qayta ishlash klasterini tashkil etishni rejalashtirmoqda. Bu borada Samarqand iqtisodiyot va servis instituti talabalari va laboratoriyalari yordamida mazkur loyihalarga o’z hissasini qo‘shishi belgilangan.

Samarqand Iqtisodiyot va servis instituti mahalliy qayta ishlash kompaniyasi Samdong ENT Company xizmatlaridan foydalanadi, bu esa talabalar va o‘qituvchilarga nimalarni qayta ishlay olish va olmasligini osonlik bilan aniqlash imkonini beruvchi Single Stream Recycling tizimini joriy qilgan. Bundan tashqari, ushbu dastur barcha turdagi qayta ishlanadigan mahsulotlarni (plastmassa, qog'oz, shisha, alyuminiy) bitta idishga joylashtirish imkonini beradi va foydalanuvchi ishini osonlashtiradi. Zaharli kimyoviy moddalar va og'ir metallarning yuqori konsentratsiyasi tufayli elektron chiqindilarni oddiy axlatga tashlamaslik nazarda tutilgan.

1) Samarqand iqtisodiyot va servis institutida qog‘oz hujjatlar o‘rniga elektron hujjat aylanishi qo‘llaniladi, bek-ofisda qog‘ozdan ko‘p marta foydalanish (masalan, qog‘ozning ikki tomonidan foydalanish) yo‘lga qo‘yilgan, ma’lumotlar chop etishdan oldin har doim sinchkovlik bilan tekshiriladi.

2) Samarqand iqtisodiyot va servis institutida “Oxirgi 2 yil davomida polietilen paketlarni qisqartirish va qayta foydalanish siyosati olib borilmoqda. Institutda yiliga taxminan 1,2 million paketni qisqartirish yoki plastik chiqindilarning 72 foizini kamaytirish mumkin”.

Ishlab chiqarilgan organik chiqindilarning umumiy hajmi

Organik chiqindilar turlari | Jami ishlab chiqarilgan (tonna)
- oziq-ovqat chiqindilari | 324
- barglar va boshqalar | 105
- boshqa chiqindilar | 67

Qayta ishlangan organik chiqindilarning umumiy miqdori

Chiqindilarning turlari | miqdori ( tonna )
jami | qisqargan | takroran foydalanilgan | qayta ishlangan |  
organik | 409 | 65 | 41 | 303 |  
- oziq-ovqat chiqindilari | 276 | 41 | 26 | 209 |  
- barglar va boshqalar | 94 | 18 | 11 | 65 |  
- boshqa chiqindilar | 39 | 6 | 4 | 29 |  

Samdong ENT va boshqa kompaniyalar bilan hamkorlikda ishlab chiqilgan Samarqand iqtisodiyot va servis institutida noorganik chiqindilarni qayta ishlash WEEE (elektr va elektron uskunalar chiqindilari) tizimi yig’ilishi mumkin bo‘lgan noorganik chiqindilarni yig‘ish qurilmani o‘rnatishni nazarda tutadi. Loyihaning asosiy maqsadi - kam ta'sir doirasiga ega bo’lgan tajriba loyihasi orqali qimmatbaho metallar va noyob elementlarini qayta ishlash uchun kichik WEEEni takomillashtirish va qayta ishlash jarayoninini optimallashtirish.

Batareya loyihasi: Institut va Samarqand shahar hokimligi hamkorligida boshlangan loyiha foydalanuvchilar va fuqarolarning WEEEni yig'ish va qayta ishlash bo'yicha xabardorligini oshirishga qaratilgan.

Ishlab chiqarilgan noorganik chiqindilarning umumiy hajmi 140 tonnani tashkil etadi.

Qayta ishlangan noorganik chiqindilarning umumiy hajmi 123 tonnani tashkil etadi.

Qayta ishlangan noorganik chiqindilarning umumiy hajmi

Chiqindilarning turlari | miqdori ( tonna )
jami | qisqartirilgan | qayta foydalanilgan | daunsaykl | apsaykl
Noorganik toksik bo'lmagan | 119 | 13.2 |   20.7 | 45.1 |   40
- qog'oz | 64 | 7 |   12 | 21 |   24
- yumshoq plastik |   32 | 3 |  4 | 13 |   12
- qattiq plastmassa |   14 | 2 | 3 | 5 | 4
- boshqa chiqindilar | 9 | 1.2 | 1.7 | 3.3 | 2.7